Onderwijs

Havo
De leerling die na de eerste brugklas plaatsneemt in 2 havo, kiest voor een vijfjarige opleiding die voorbereidt op het hoger beroepsonderwijs (hbo). Leerlingen leren op de havo zelfstandig te werken. Zij leren vaardigheden die gericht zijn op een goede aansluiting met het hbo. De docenten passen op deze afdeling verschillende werkvormen toe die speciaal geschikt zijn voor het havo-onderwijs. Zij streven ernaar de leerlingen goed te motiveren voor hun vak. Ook is er oog voor de individuele kwaliteiten van de havoleerlingen. Leerlingen kunnen in de Tweede Fase bijvoorbeeld een vak in eigen beheer volgen, waardoor een doorstroom naar het vwo tot de mogelijkheden behoort. Verder besteedt de school extra aandacht aan de begeleiding van de leerlingen van klas 3, 4 en 5 havo. In het vierde en vijfde leerjaar kunnen leerlingen een (docent)coach krijgen als ze moeite hebben zich aan de eisen van de Tweede Fase aan te passen of als hun resultaten tegenvallen.

Atheneum
Atheneum en gymnasium vormen samen het vwo, het voorbereidend wetenschappelijk onderwijs. Dat wil zeggen dat beide opleidingen toegang geven tot de universiteit. Leerlingen kunnen na de basisschool kiezen voor 1 atheneum of na de eerste brugklas kiezen voor 2 atheneum. Een leerling die met goed gevolg klas 3 atheneum heeft doorlopen, begint in de vierde klas aan de Tweede Fase. Aangezien de atheneumopleiding opleidt voor de universiteit, zijn de lessen en de lesprogramma’s erop gericht de leerlingen op het daartoe vereiste niveau te brengen. Dat betekent dat van de leerlingen wordt verwacht dat ze in de loop van hun schoolcarrière een serieuze werkhouding aanleren. Onontbeerlijk zijn daarbij het eigen initiatief en de eigen inbreng bij onder meer de werkstukken die ze bij verschillende vakken moeten inleveren. Daarnaast is er aandacht voor cultuur. Door projecten in het kader van CKV (culturele en kunstzinnige vorming) komen de leerlingen in contact met diverse kunstuitingen. Daarbij streven de docenten naar een zo breed mogelijk aanbod. Dat bestaat onder meer uit het bekijken van films, het bezoeken van musea en tentoonstellingen en theaterbezoek. Om een goede doorstroming van het atheneum naar de universiteiten en hogescholen te waarborgen vindt regelmatig overleg plaats met deze instellingen. Ook geven studenten en andere vertegenwoordigers van deze vormen van onderwijs voorlichting op het lyceum.

Gymnasium
Aan het Zaanlands Lyceum is sinds jaar en dag een bloeiende gymnasiumafdeling verbonden. Het onderwijs aan deze afdeling onderscheidt zich van dat aan het atheneum door de bestudering van Grieks, Latijn en de klassieke cultuur. Leerlingen kunnen in de eerste klas beginnen met het gymnasium. In 1 gym volgen zij naast de lessen die in de andere eerste klassen worden gegeven het vak Latijn. Leerlingen kunnen kiezen voor de reguliere gymnasiumstroom of voor de bètaplusstroom.
Het is ook mogelijk om in de tweede klas, dus na de eerste brugklas of na 1 atheneum, te beginnen met 2 gymnasium. Kandidaten worden hierop voorbereid aan het eind van de eerste klas. In de tweede en derde klas gymnasium krijgen de leerlingen les in beide klassieke talen, Latijn en Grieks. Naast de kennis van de klassieke talen blijft het contact met de klassieke cultuur gedurende de gehele opleiding van groot belang. Een belangrijke rol spelen bezoeken aan tentoonstellingen en voorstellingen met een klassiek thema, projecten met als thema bijvoorbeeld mythologie en in de vijfde klas de studiereis naar Rome. De kennis van Grieks en Latijn biedt steun bij de verwerving van alle vreemde talen. Leerlingen die een gymnasiumopleiding volgen, krijgen naast een brede algemene ontwikkeling rechtstreeks toegang tot de bronnen van onze cultuur. Zo verwerven zij daarin meer inzicht. Dit draagt bij aan een kritische en tegelijkertijd beschouwende houding. De gymnasiumopleiding vormt een uitdaging voor leerlingen die goed gemotiveerd zijn en flink wat capaciteiten hebben.

Leerjaar 1 en 2

Leerlingen die na de basisschool kiezen voor het Zaanlands Lyceum nemen plaats in klas 1 gymnasium, 1 atheneum, of in de eerste brugklas havo/vwo. In 1 atheneum en 1 gymnasium kunnen zij daarnaast kiezen voor de bètaplusstroom. De leerlingen uit de eerste brugklas worden bevorderd naar klas 2 havo, 2 atheneum, of 2 gymnasium. Leerlingen kunnen na de eerste klas ook worden geplaatst in de bètaplusstroom van klas 2 atheneum en 2 gymnasium.

Onder de leerlingen van klas 1 wordt in het najaar een capaciteitenonderzoek, de NIO-toets, afgenomen. Deze is vooral bedoeld om ‘onderpresteerders’ tijdig op te sporen om hen zo mogelijk extra begeleiding te bieden. Ouders geven hiervoor toestemming via de toestemmingsmodule in Magister.

Leerlingen in het eerste leerjaar kunnen deelnemen aan lessen computertypen/tekstverwerking. Deze lessen, die worden gegeven door gediplomeerde docenten, starten in september in de mediatheek. De lessen worden aansluitend op het lesrooster gegeven en duren 60 minuten. Het examen is gepland in april 2025. Aan de lessen en het examen zijn kosten verbonden. Aanmelden kan via het inschrijfformulier, dat door de school aan de leerlingen wordt toegestuurd.

Leerjaar 3
De leerlingen van de derde klassen worden voorbereid op de Tweede Fase. Er wordt veel aandacht besteed aan de vaardigheden die nodig zijn om die Tweede Fase met succes te doorlopen. De specifieke kennis en vaardigheden die voor elk schooltype vereist zijn, staan daarbij voorop. Aan het eind van leerjaar drie kiezen de leerlingen, na een intensieve keuzebegeleiding, een van de vier profielen in de Tweede Fase. De keuze voor een dubbelprofiel (C&M en E&M of N&G en N&T) is ook mogelijk. Het profielkeuze-aanbod staat op de website in het menu Informatie – Documenten.

Leerjaar 4, 5 en 6
De vakken in de Tweede Fase zijn verdeeld in een gemeenschappelijk deel, een profieldeel en een keuzedeel. De leerlingen vullen hun keuze voor een profiel aan met een vak dat niet in het gemeenschappelijk deel of in het profieldeel voorkomt. Wil een leerling een extra keuzevak volgen, dan is dat in bepaalde gevallen mogelijk. Van de leerlingen wordt een serieuze werkhouding gevraagd. Naast de ‘gewone’ lesstof moeten zij regelmatig zelfstandig onderzoekjes uitvoeren en werkstukken maken. Ook wordt verwacht dat ze zelfstandig kunnen plannen

Jaarrooster niet-examenklassen

Het jaar is verdeeld in vier lesperioden, die elk worden afgesloten met een toetsblok. Het aantal becijferde toetsen buiten die toetsblokken is beperkt.

 Leerjaar 4 en klas 5 vwo
Aan het begin van het schooljaar ontvangen de leerlingen van leerjaar 4 havo en 5 vwo een PTA (Programma van Toetsing en afsluiting). Daarin staat van elke toets vermeld wat moet worden geleerd, wanneer de toets plaats vindt, op welke wijze deze wordt afgenomen, en hoe zwaar de toets meeweegt in het schoolexamen. De leerlingen van leerjaar 4 vwo ontvangen een LTO (Leerstof- en Toetsoverzicht) en een PTA. In het LTO staat de informatie over alle toetsen van dat jaar en de wegingsfactor voor de overgang. In het PTA staan alleen de toetsen vermeld die meetellen voor het schoolexamen met hun weging voor het schoolexamen. Dit betreft een beperkt aantal toetsen voor een beperkt aantal vakken.

Jaarrooster examenklassen
De examenleerlingen ontvangen aan het begin van het schooljaar een PTA (zie hierboven). Het schooljaar is verdeeld in drie lesperioden. Deze worden afgesloten met een toetsblok. Gedurende de lesperiode zijn er slechts enkele toetsen; wel voeren leerlingen praktische opdrachten uit, meestal in de vorm van werkstukken en werken ze aan hun examendossier. Na elk toetsblok kan een leerling een vak herkansen om een hoger cijfer te behalen. Voorafgaand aan het examen vindt een examentraining plaats. PTA+ Een leerling die zeer goed presteert voor een vak, kan worden uitgenodigd voor een PTA+. Hij verwerkt naast of in plaats van de reguliere lesstof extra stof. De afspraken die de leerling met zijn docent maakt over de te bestuderen stof, het moment en de wijze van toetsing en de wijze van beoordeling worden vastgelegd.
 

Lessentabel leerjaar 1 t/m 3 brugklas, atheneum en havo

Lessentabel leerjaar 1 t/m 3 gymnasium

Lessentabel havo 4 en havo 5

Lessentabel vwo 4, 5 en 6

In het voortgezet onderwijs heeft elke klas een eigen lesrooster. Op het rooster staan per dag de verschillende vakken met de namen van de docenten en de nummers van de lokalen vermeld. Het Zaanlands Lyceum werkt met een 50-minutenrooster. De school verzorgt in alle klassen zo veel mogelijk vakgerichte lessen onder leiding van een vakdocent. Er staan dan ook geen zelfstudie-uren op het rooster

Na twee lesuren volgt er een pauze:

Het Zaanlands Lyceum biedt de leerlingen diverse vormen van begeleiding aan:
• bij het maken van huiswerk in de huiswerkklas
• voor extra uitleg door een ‘tutor’, een leerling uit een hogere klas (tegen betaling)
• door de afdelingsleider en de leerjaarbegeleider
• door de mentor van de klas
• bij problemen met de leerstof door een vakdocent, tijdens het begeleidingsuur
• voor leerlingen die moeite hebben hun schoolwerk te organiseren en aan te pakken is er persoonlijke begeleiding mogelijk in het project PLAN
• studie- en beroepskeuzebegeleiding door een decaan
• bij persoonlijke problemen door de counselor
• in speciale gevallen door de medewerkers van de trajectgroep

Klassenmentor
De mentor is de begeleider van de leerling en ook de contactpersoon tussen de school en de ouders. Alle leerlingen van het Zaanlands Lyceum hebben een klassenmentor. Aan leerlingen in klas 5 havo kan tevens een (docent)coach worden toegewezen.

Huiswerkbegeleiding
 Leerlingen van de eerste en tweede klassen die moeite hebben thuis gedisciplineerd hun huiswerk te maken, kunnen deelnemen aan de huiswerkklas. Leerlingen geven zich op voor een periode van drie maanden. Van maandag t/m donderdag maken zij van 15.00 tot 16.30 uur onder leiding van leerlingen uit de hogere klassen en een bevoegde docent huiswerk. Zij kunnen vragen stellen aan de begeleiders en zich door hen laten overhoren. De huiswerkbegeleiding heeft niet het karakter van bijles. Deze extra begeleiding kost € 25,00 per maand.

Leerjaarbegeleiders en afdelingsleiders
De leerjaarbegeleiders en afdelingsleiders zijn verantwoordelijk voor de leerlingbegeleiding in hun afdeling. Zij stemmen de activiteiten van de mentoren op elkaar af en geven leiding aan de dagelijkse gang van zaken. De afdelingsleiders zijn daarnaast verantwoordelijk voor het onderwijskundige beleid in hun afdeling.

Topsportvriendelijke school
Het Zaanlands Lyceum is een ‘topsportvriendelijke school’. Dit predicaat is officieel uitgereikt door het Olympisch Netwerk Noord-Holland. De school biedt leerlingen die een sport beoefenen op een hoog niveau de kans om hun school met de sport te combineren. De topsportcoördinator onderhoudt het contact met de leerlingen, hun ouders en de sportclub. De afdelingsleider bepaalt of de leerling een sportstatus krijgt toegewezen.

Kunststatus
Leerlingen die op een hoog niveau kunst, bijvoorbeeld muziek, beoefenen kunnen een kunststatus aanvragen. Na toekenning van de status krijgen zij een kunstmentor, die hulp biedt bij het combineren van het schoolwerk met hun buitenschoolse activiteiten. De afdelingsleider bepaalt of de leerling een kunststatus krijgt toegewezen.

Decaan
De schooldecanen zijn behulpzaam bij verschillende keuzes in de schoolloopbaan. Dit geldt niet zozeer de keuze na de brugklas als wel de profielkeuze in de derde klas en de studie- en beroepskeuze in het (voor-) examenjaar. De schooldecanen kunnen helpen door:
• het verstrekken van documentatie,
• het geven van informatie over studiefinanciering, beurzen, studeren in het buitenland, au pair, enz.
• gesprekken met de leerling en/of ouders over de mogelijkheid een beroepskeuzetest af te nemen
• een psychologisch onderzoek i.v.m. studie- en beroepskeuze bij instanties buiten de school
• het aanvragen van een psychologisch onderzoek i.v.m. tegenvallende schoolprestaties; een psychologisch onderzoek wordt aangevraagd in overleg met en met instemming van de ouders en de leerling.

Counselor en schoolpsycholoog
Soms kampen leerlingen met persoonlijke problemen die hun schoolwerk in de weg staan. Dat kunnen problemen van allerlei aard zijn. De counselors en de schoolpsycholoog kunnen dan een helpende hand bieden. Een van hen voert desgewenst een aantal gesprekken met de betrokken leerling en verwijst eventueel door naar externe instanties. Doorverwijzing vindt plaats in samenspraak met de externe hulpverlening. Voor leerlingen die kampen met faalangst, is er een training om te leren beter met die faalangst om te gaan.

Trajectgroep
In de ‘trajectgroep’ onder leiding van de schoolpsycholoog worden leerlingen opgevangen die een specifieke onderwijsbehoefte hebben. De trajectgroep is geen aparte klas; leerlingen kunnen hier terecht voor en na de lessen en in de pauzes. De leerlingen van de trajectgroep worden begeleid door de schoolpsycholoog en door de pedagoog. Voor elke leerling wordt een ontwikkelplan geschreven en worden afspraken gemaakt met de leerling en de ouders.
De trajectgroep fungeert tevens als expertisecentrum voor docenten en ouders

Samenwerkingsverband Zaanstreek (SVZ)
In het kader van passend onderwijs zijn alle schoolbesturen voor voortgezet (speciaal) onderwijs in de Zaanstreek aangesloten bij het Stichting Samenwerkingsverband VO Zaanstreek oftewel het Samenwerkingsverband Zaanstreek (SVZ). In het samenwerkingsverband werken scholen voor regulier voortgezet onderwijs en speciaal onderwijs samen met als doel het bieden van passend onderwijs. Zo maken zij afspraken over welke begeleiding de reguliere scholen bieden, welke leerlingen een plek krijgen in het speciaal onderwijs en hoe de ondersteuningsmiddelen worden verdeeld. Deze afspraken worden vastgelegd in het ondersteuningsplan. Het ondersteuningsaanbod in de regio moet dekkend zijn, wat betekent dat ieder kind met verschillende zorg- en onderwijsbehoeften een passende plek moet kunnen krijgen in de Zaanstreek.  Meer informatie vindt u op de website www.swvvozaanstreek.nl.

Taal en rekenen
Voor de basisvaardigheden taal en rekenen stelt de school elke vier jaar een schoolbeleid op, afgestemd op de taal- en rekenvaardigheden van de leerlingen. In leerjaar 1 en 2 meten we de vaardigheden en voortgang van de leerlingen via het leerlingvolgsysteem Diatoetsen. Leerlingen met achterblijvende scores krijgen extra ondersteuning.

Digitale geletterdheid
In leerjaar 1 volgen alle leerlingen een basiscursus digitale vaardigheden, met aandacht voor Office365applicaties zoals Word, Onedrive, Teams en Outlook. Naast de aandacht voor digitale vaardigheden, wordt er in de vak- en mentorlessen aandacht besteed aan mediawijsheid en nieuwe ontwikkelingen op het gebied van AI. De school ontwikkelt hier beleid op.

Burgerschap
Leerlingen verlaten het Zaanlands Lyceum niet alleen met kennis, zij hebben tijdens hun schoolcarrière ook geleerd wat actief burgerschap betekent. Theoretische kennis van de basiswaarden van de democratische rechtsstaat en universeel geldende rechten en vrijheden staan op het programma bij onder meer geschiedenis en maatschappijleer. In veel lessen leren leerlingen om naar elkaar te luisteren, andermans mening te respecteren en om op grond van argumenten hun eigen mening te vormen. Door projecten zoals de Coming Out Day en deelname aan de Gender and Sexuality Alliance wordt begrip gekweekt voor onderlinge verschillen. Daarbij staan verdraagzaamheid en solidariteit centraal. De medewerkers en de schoolleiding bevorderen deze twee kernwaarden in de school. De schoolcultuur bevordert de ontwikkeling van sociale en maatschappelijke competenties die leerlingen nodig hebben. Dit geldt zowel voor activiteiten op school als voor die daarbuiten, zoals de binnen- en buitenlandse reizen en uitstapjes.

De afgelopen schooljaren heeft het Zaanlands Lyceum gewerkt aan een modern burgerschapsbeleid, in samenspraak met leerlingen en ouders. De komende jaren werken we in alle leerjaren in verschillende vakken en projecten aan de nieuwe burgerschapsdoelen:

1. Eigen waarden en invloed
   Leerlingen ontdekken hun eigen waarden en identiteit. Ze denken na over en werken actief aan hun rol in de samenleving, alsook de invloed die zij (in samenwerkingen met anderen) binnen deze samenleving kunnen uitoefenen.
2. Begrip voor de ander
   Leerlingen komen uit hun bubbel en gaan in dialoog met anderen. Ze leren over de grenzen van hun eigen context kijken en meer te begrijpen van elkaars denkbeelden en perspectieven.
3. Een kritische houding
   Leerlingen stellen zich kritisch op bij het vergaren van kennis en reflecteren gericht op complexe en ethisch geladen maatschappelijke vraagstukken.

Scholen op de kaart
Het Zaanlands Lyceum doet mee aan Scholen op de Kaart. Dit is een digitaal systeem, waarin ouders gegevens van allerlei scholen kunnen inzien op het gebied van onderwijsprestaties, bedrijfsvoering en onderwijsbeleid. Scholen kunnen daar tevens worden vergeleken.

Slagingspercentages 2023-2024
havo: 88,8 %
vwo: 90,8%

Eindexamencijfers (gemiddelde eindcijfer) 2023-2024
havo: 6,55
vwo: 6,67

Onderbouwsnelheid

Onderwijspositie t.o.v. PO-advies

Bovenbouwsucces havo

Bovenbouwsucces vwo

Het Zaanlands Lyceum agendeert zo veel lessen en schoolactiviteiten dat de leerlingen wettelijk gezien voldoende onderwijstijd krijgen, ook indien er incidenteel sprake is van lesuitval door bijvoorbeeld ziekte van een docent. Bij verwachte langdurige afwezigheid van een docent wordt direct een vervanger gezocht. De leerlingen van de eerste klassen krijgen invaluren indien een les vervalt door afwezigheid van een docent. Uitzondering hierop vormen lessen die uitvallen aan het begin of het eind van de lesdag